Maarten van Buuren, emeritus hoogleraar Franse literatuur aan de Universiteit Utrecht, is een veelzijdige schrijver. Met Joep Dohmen schreef hij meerdere boeken over levenskunst, met Hans Achterhuis publiceerde hij over de betekenis van de tien geboden in onze tijd. Hij schreef over zijn eigen depressie het indrukwekkende boek: “Kikker gaat fietsen”. Hij schreef meerdere toegankelijke boeken over Spinoza en verdiepte zich in Proust. Maar op zondag 17 februari om 15.00 uur komt hij in de sociëteit de Hereeniging spreken over de de Franse romancier, dichter, toneelschrijver en filmregisseur Michel Houellebecq.
Maarten van Buuren raadt u aan om ter voorbereiding op de lezing de roman van Michel Houellebecq ” De wereld als markt ” te lezen.
Een vreemde jongen
Michel Houellebecq werd in 1956 geboren als Michel Thomas. Zijn ouders gingen niet lang na zijn geboorte uit elkaar. Michel werd opgevoed door zijn grootmoeder.
Houellebecq studeerde af als landbouwkundig ingenieur en als cineast. Hij ging werken als analist-programmeur bij een ICT-bedrijf en werd schrijver na het enorme succes van Elementaire Deeltjes (1998)
In dat jaar veranderde hij zijn identiteit. Hij nam de naam aan van zijn grootmoeder Houellebecq, veranderde zijn geboortejaar in van 1956 in 1958 en brak met zijn vader en moeder.
Zijn drie belangrijkste romans vormen een logisch opeenvolgende reeks:
- De wereld als markt en strijd
De roman vertelt de treurige geschiedenis van Tisserand en zijn collega. Tisserand slaagt er niet in om een vrouw te vinden. Hij rijdt zich te pletter. Zijn collega wordt opgenomen in een psychiatrische kliniek.
Het probleem is het liberalisme. Economisch liberalisme heeft geleid tot rijkdom van enkelen, armoede van velen. Seksueel liberalisme heeft geleid tot seksuele macht van enkelen, eenzaamheid van velen.
Morele herbewapening zal de zwaksten moeten beschermen tegen uitwassen van het liberalisme. De staat heeft een taak ten aanzien van de economische markt (sociale wetgeving). De kerk heeft een taak ten aanzien van de seksuele markt (huwelijk).
- Elementaire deeltjes
Twee broers, Bruno en Michel, worden het slachtoffer van het seksuele liberalisme dat in de jaren ’60 hoogtij vierde. Bruno is niet in staat tot affectieve relaties. Zijn huwelijk mislukt. Hij komt alleen te staan, kwijnt weg en wordt opgenomen in een inrichting.
Michel komt niet eens aan een relatie toe. Hij verschanst zich in de wetenschap. Zijn baanbrekende werk op het gebied van elementaire deeltjes leidt tot het perspectief van een toekomstige samenleving waarin mensen worden gekloond. In deze brave new world zullen ziekte, dood en seksualiteit niet meer voorkomen.
- Mogelijkheid van een eiland
De brave new world is in deze roman tot stand gekomen. Het verhaal wordt afwisselend verteld door Daniël in het jaar 2000 en zijn verre klonen, Daniël 24 en 25, in het jaar 3500.
De roman gaat van start als een blauwdruk voor een betere wereld, maar al gauw nemen twijfels de overhand. Liefde en dood zijn uitgebannen. Het kind is met het badwater weg gegooid.
Klonen biedt geen oplossing voor het liberalisme. Kleinschaliger initiatieven, zoals slow-food en slow-life, lenen zich daar beter voor. We moeten streven naar wat Houellebecq een ‘koude revolutie’ noemt.
Publicaties:
- De wereld als markt en strijd, De Arbeiderspers, Amsterdam 2000
- Elementaire deeltjes, De Arbeiderspers, Amsterdam 1999
- Platform, De Arbeiderspers, Amsterdam 2002
- Lanzarote, De Arbeiderspers, Amsterdam 2001
- De koude revolutie, essays, interviews en de monografie H.P. Lovecraft, Arbeiderspers, Amsterdam 2004
- Mogelijkheid van een eiland, De Arbeiderspers 2005
Graag tot zondag 17 februari om 15.00 uur in sociëteit de Hereeniging.
Toegang gratis voor leden, introducés € 5,-, Bibliotheekleden € 7,50, niet-leden betalen € 12,50.
